Wollukse praot (L)

De reis door het Waalwijks dialect maakt deze week een tussenstop bij de letter L. Ken je een bijzonder woord dat in het Wolluks woordenboek niet mag ontbreken? Laat het ons weten en stuur een email, plaats je reactie onder dit bericht of reageer via onze Facebookpagina. 

lekkertjes

Vruuger, vur mijn zo’n taggetig jaor geleeie, han ze’t nie oover snoepkes mer oover lekkertjes. Teegesworrig wòrre de kijnder d‘r zoowè mee doôdgegoid, mer in dieë tijd nie. Es ge’t geluk ha dè oew moéder, taante, buurvrouw of eên of aander áánder goédgeevig weeze zo’n lekkertje aonbooi, waarde nie te lui. Dè ging mistal zoo: “Luuste ’n lekkertje, manneke?” en ‘t manneke luuste dè wel. Grùtmoéder dee daor ok òn mee, die hai daorvan ’n trommel vol. In de vaaste mochte we virtig daoge nie snoepe. Al wè we kreege moes dan in ’t vaastetrommeltje en mee Paose mochte we alles opeete. Nie alles ineêns netuurlijk, want dan wierde ziek, wier-t‘r oons gezeed. Op de stoél gòn staon en ‘r stiekem eêntje booven uit de kaast pakke was lèèvesgevaorlijk, want dan liépte kaans dè ge nòr de hel gingt. En uit ’t trommeltje van oew bruur of zuuster jatte was nòg erger. ’t Was me tòch wè in dieë tijd, mer lekkertjes waare wel lekker.

lijkene · lijken · Dè lijkent nergens op!

leer · ladder · Op Piéte teêkening van vurrige week zaagde ’n verke onderstenbooven òn de spòrte van ’n leer hange.

lèèventig · levend · Toen dieë stier op mijn aaf kwaam zette, dòcht ik dè’k ‘t ‘r nie lèèventig aaf zou brenge.

lekke ↔ likke · likken ↔ lekken · Doe ies gaauw òn oewen ijskoo lekke, hij likt op oe broek!

loôpes · lopend · Zedde hil dè èènd loôpes gekoome?

lee

Lee heeft tal van betekenissen in het Waalwijks. Het is de verleden tijd van lije, de hij-vorm van de tegenwoordige tijd van ligge (naast hij li, hij lig en het nieuwere hij ligt) en vroeger ook van legge. Om de verwarring compleet te maken, is lee van dat laatste werkwoord zelfs de verleden tijd, naast hij lin. Behalve een werkwoord is lee tot slot ook het meervoud van lid, naast het nieuwere leeie. ’t Ies nie makkelijk, dè Wolluks!