De reis door het Waalwijkse dialect doet vandaag de letter R aan. Zoals
gebruikelijk zijn aanvullingen, tips, vragen en opmerkingen van harte welkom bij
dialectgroep Wollukse Praot!
In de Mariamònd maai wier-t’r op beedevaort gegaon en nòr D’n Bosch en d’n
Elshout geloôpe. Mer behalve dè wier-t’r ok nòg elken aovend ’t roôzenhoedje
gebeeie. Kòrt vur ’t nòr bed gaon vatte oons moeder de roôzekraans. Ze begon
bij ’t kruis. De groôte kraole waare d’oonze vaoders en de klèèn kròltjes de
weesgegroetjes. En zo baad ze d’n heêle roôzekraans rond, en es klap op de
vuùrpijl de littenie van alle Heilige d’r aachteraon. Gekonsentreerd bidde ies
vur ’n kijnd best moeilijk, duus dè wier mee zeuve van die kwòjong dikkels ‘nen
deevosioneele puinhoôp. Heêl de tijd moes ze d’r biddende krôst terèècht wijze,
aanders liép ’t hillemaol uit de haand. Vural toen-t’r vrijers oover de vloer
kwaame. Die zaagen ’t hillemaol nie mir zitte. Es ’t bijna zo ver was, keeke ze
òp d’r klòkske en drukte gòdsgruuwelijk barmhachtig d’re snòr. Dè waar bij oons
thuis ’t begin van’t èènd van’t roôzenhoedje.
umlaut
Ten oosten van Waalwijk kennen de dialecten umlaut. Dat heeft niets met het
Duitse leesteken te maken: umlaut is de klinkerverandering in verkleinwoorden
als man
~ menneke.
Ten westen van Waalwijk komt die umlaut niet voor. Het Waalwijks is een
interessant dialect: het ligt precies op de grens en doet een beetje met het
oosten mee. Het kent nog een paar umlautvormen: ‘t Lôns Huukske, menneke, plùddeke, lempke
en roôzenhuuike, maar die zijn sterk op hun retour. Kijk maar naar het roôzenhoedje
van deze week.
raauw; rouw · rauw; ruw · De viesboer ging zo mer rouw om mee dieë
raauwe vies.
raom · raam; aanloop · Hij naam ‘ne raom en sprong zoo dur de raom
nòr buite.
raovesbòl · ragebol · Bekaant alleman hi-t’r wel eêne, mer
sommigte meense noemen ‘m ‘ne raovesbòl en aander meense ‘ne raogesbòl of zelfs
raomesbòl.
rèère · beven · Hij zaat te rèèren es ’n rietje.
roôme · melk · Vroeger was roôme ‘melk’ en mùlk ‘karnemelk’.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten